Oostende

Enkele beschouwingen bij het recente werk van Leo Jacobs.

Schilderen is voor Leo Jacobs een avontuur. Als een artistieke ontdekkingsreiziger startte hij jaren geleden zijn tocht die hem via onstuimige kleurzeeën, bruisende en kolkende verfstromen uiteindelijk naar rustiger water zou brengen.

Vroeger baande hij zich met grote fysieke kracht een weg naar zijn ultieme doel, het schilderij. Schilderen was een gevecht met de verf, het canvas en de gegevenheden van het eigen lichaam. Het was een lichamelijk gebeuren dat tegelijkertijd intuïtief en emotioneel was. Sommige werken hadden een extatisch karakter en leken als in een roes tot stand te zijn gekomen.

De compositie spatte uiteen op het doek dat werd overdekt met een dikke, pasteuze en abstracte structuur.

Nog steeds is schilderen voor Leo Jacobs die figuurlijke strijd waarbij hij als in een aanvalsgolf en met de borstel in aanslag driftig naar het doek toe stapt en er even snel weer van wegloopt om de gedane ingreep te overschouwen.

Maar de recente resultaten van dit intens artistiek proces lijken aan te tonen  dat het gevecht van vroeger nu veeleer dans geworden is. De schilder lijkt vriendschap te hebben gesloten met het doek. Het wordt zachter behandeld, minder druk bewerkt. Er treedt versobering op in beeldvulling en compositie.

De rijke, verzadigde en ondoordringbare verflagen worden transparanter.

In een aantal werken hebben de gestuele verftoets, het intensieve gekras en het horror vacuï  plaats gemaakt voor een bijna egale basisstructuur waarbij onderliggende lagen en tinten, weliswaar sober en subtiel, een grotere rol spelen. Ze fungeert als een muur waarop met waterige drippings en vertikaal gekras als de grafische registratie van een seismografisch toestel verder gewerkt wordt. Er worden breuklijnen op aangebracht die dominant aanwezig zijn en de compositie bepalen. Het beeld wordt daardoor helderder en overzichtelijker en lijkt soms een geometrisch karakter te krijgen. Vroeger doken deze abstract-geometrische elementen eveneens op maar waren meestal beperkt tot de rand van het werk of waren aanwezig als rechthoekige beelduitsneden. Nu bepalen ze de structuur van sommige werken.

Door de aanwezigheid van brede donkergekleurde vlakken onder of boven in het beeldvlak gaan sommige schilderijen op landschappen gelijken.

De zwaartekracht lijkt bezit genomen te hebben van het werk en verdringt de all-over painting structuur van vroegere creaties.

De rol van de fundamentele schilderkunst waarvoor Leo Jacobs enkele jaren leek gekozen te hebben lijkt teruggedrongen. Het objectkarakter van de schilderijen is verminderd en het bijna obsessionele bezig zijn met de act van het schilderen is vervangen door een meer rationele aanpak.

De recente evolutie in het werk van Leo Jacobs toont ons dat zijn verkenningstocht in het land van de schilderkunst nog niet is afgelopen. De beslistheid en de beredeneerde passie waarmee hij ons deelachtig maakt aan nieuwe mentale landschappen en artistieke horizonten zijn hiervoor het beste bewijs...

Wordt vervolgd.

Raf Coenjaerts